Mỗi năm các gia đình người Việt đều làm lễ cúng ông Táo nhưng liệu bạn đã biết về nguồn gốc, ý nghĩa và các lễ vật trong ngày lễ này. Cùng chúng tôi tìm hiểu tất tần tật những điều cần biết về lễ cúng ông Táo qua bài viết sau.

Nguồn gốc lễ cúng ông Táo

Táo Quân (hay ông Táo, ông Công ông Táo, Thổ Công) có nguồn gốc từ ba vị thần của Lão giáo Trung Quốc là Thổ Công, Thổ Địa và Thổ Kỳ. Tại Việt Nam, Táo Quân liên quan đến sự tích hai ông một bà là vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Người dân Việt ngưỡng mộ lòng chung thủy của các vị Táo và thờ ông Công ông Táo với hy vọng Táo Quân sẽ giúp họ giữ "bếp lửa" trong gia đình luôn nồng ấm và hạnh phúc.

Ý nghĩa của lễ cúng ông Táo

Tương truyền, Táo Quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết tất cả mọi chuyện tốt xấu của các gia đình. Đây là vị thần cai quản mọi hoạt động trong nhà, quyết định sự may, rủi, phúc họa của các thành viên trong gia đình. Đồng thời, ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ, giữ bình yên cho gia đình gia chủ.

Cuối năm, vào ngày 23 tháng Chạp, ông Táo sẽ lên Thiên Đình tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới. Khi về trời, ông Táo thường cưỡi cá chép ứng với ngụ ý "cá vượt Vũ môn" hay "cá chép hóa rồng" (cá chép cũng mang ý nghĩa biểu tượng cho sự thăng hoa, tinh thần vượt khó, sự kiên trì và bền bỉ để đi tới thành công).

Do đó, để vua bếp phù hộ cho gia đình sang năm mới gặp được nhiều điều may mắn, ấm no, đầy đủ, mỗi năm vào ngày 22 hoặc 23 tháng Chạp người Việt thường làm lễ tiễn đưa Ông Táo về chầu Ngọc Hoàng. Vào ngày này, cùng với các đồ lễ cúng khác, mỗi gia đình đều chuẩn bị 2 hoặc 3 con cá chép sống, bỏ trong chậu nước, cúng rồi đem thả ra sông hay ra ao...

Lễ vật khi cúng ông Công ông Táo

Lễ vật cúng ông Công ông Táo không quá cầu kỳ. Các gia đình thường chuẩn bị mũ ông Công ba chiếc (hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà). Trong đó, 2 chiếc mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn; mũ dành cho Táo bà thì không có phần cánh chuồn. Cả 3 chiếc mũ đều có màu đỏ, có thể được trang sức bằng các gương nhỏ hình tròn lóng lánh hoặc dây kim tuyến màu sắc sặc sỡ.

Ngoài ra, lễ vật cúng còn bao gồm mâm cơm canh (thường gồm gà luộc, giò, thịt lợn luộc, bánh chưng, xôi, canh), hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi, chậu cá chép, tiền vàng….